تقابل عربستان و ایران؛ ارسال پیام از مقر سازمان مجاهدین خلق

Image copyrightAFP

نشست سالانه سازمان مجاهدین خلق ایران، در شهر بورژه در حومه پاریس، امسال بیش از هر چیز دیگر تحت الشعاع حضور و سخنان شاهزاده ترکی الفیصل، رئیس پیشین سازمان اطلاعات و امنیت عربستان سعودی (استخبارات) قرار گرفت.

به گفته برخی منابع نزدیک به سازمان مجاهدین خلق ایران، نشست سالانه این سازمان که معمولا در ماه ژوئن برگزار می شد، امسال به دلیل تقارن با ماه رمضان در روز شنبه نهم ژوییه برگزار شد.

رسانه های نزدیک به سازمان مجاهدین خلق و برخی رسانه های عربی که به طور زنده آن را گزارش می کردند، از حضور حدود صد هزار تن از هواداران سازمان مجاهدین و شورای ملی مقاومت در این نشست خبر داده اند.

تقریبا در همه نشست های سالانه سازمان مجاهدین خلق، شماری از چهره های سیاسی اروپایی و آمریکایی که اغلب در زمان حضور فاقد سمت رسمی بوده اند، شرکت و از این سازمان حمایت کرده اند، حتی اگر در زمان تصدی گری خود در مقامی سیاسی، رویکردی متفاوت در قبال سازمان مجاهدین خلق داشته یا از شرکت در نشست های این سازمان خودداری کرده بودند.

امسال نیز همچون سال های گذشته شماری از چهره های سیاسی اروپایی و آمریکایی و مسلمان در نشست سازمان مجاهدین خلق ایران حضور یافتند و در سخنان خود از این سازمان حمایت کردند.

وبسایت سازمان مجاهدین خلق سخنرانان این نشست را چنین معرفی کرده است: نیوت گینگریچ رئیس پیشین کنگره آمریکا، جان بولتون سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل، مایکل موکیزی وزیر سابق دادگستری آمریکا، هوارد دین رئیس پیشین حزب دموکرات آمریکا، فیلیپ کراولی سخنگوی سابق وزارت‌خارجه آمریکا، تام ریج اولین وزیر امنیت داخلی آمریکا، بیل ریچاردسون، فرماندار، سفیر و وزیر پیشین در آمریکا، ارتشبد جیمز کانوی فرمانده پیشین نیروی تفنگداران دریایی آمریکا، مارک کینزبرگ سفیر پیشین آمریکا در مراکش، ژنرال دیوید فیلپس فرمانده سابق حفاظت اشرف، لوییس فری رئیس سابق اف.بی.آی، فرانسیس تاونزند مشاور رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، جولیو ترتزی وزیر خارجه پیشین ایتالیا، اد ملکرت نماینده پیشین دبیرکل سازمان ملل‌ متحد در عراق، استرون استیونسون رئیس پیشین هیئت رابطه با عراق در پارلمان اروپا، سیداحمد غزالی نخست‌وزیر پیشین الجزایر، پاندلی مایکو نخست‌وزیر اسبق آلبانی، رامایاد وزیر پیشین حقوق‌ بشر فرانسه، اینگرید بتانکورد کاندیدای پیشین ریاست‌جمهوری کلمبیا و صالح القلاب وزیر پیشین تبلیغات اردن.

البته شماری از سخنرانان نیز با سمت و عنوان فعلی خود معرفی شده و در این نشست سخنرانی کرده اند: سناتور آمریکایی رابرت توریسلی، چاک والد معاون فرمانده ارتش آمریکا در اروپا، اولین یونه عضو سنای فرانسه، سر دیوید ایمس نماینده پارلمان انگلستان (بریتانیا)، آنتئا مک اینتایر نماینده پارلمان اروپا از انگلستان، پال موناهان نماینده پارلمان انگلستان، ماتیو آفورد نماینده پارلمان انگلستان، جودی اسکرو نمایندهٴ مجلس کانادا، فرانسیس ری یل نماینده پارلمان فدرال سوئیس، محمد اللحام نماینده پارلمان فلسطین، ژیلبرت میتران رئیس بنیاد «دانیل میتران» و از فرزندان فرانسوا میتران، رئیس‌جمهور فقید فرانسه، سناتور ونسان کاپوکانیرو شهردار بورژه و دو تن از رهبران مخالفان بشار اسد در سوریه.

میهمان جنجالی

Image copyrightAFP

با این همه، به نظر می رسد که یک نام بیش از دیگران توانسته هم توجه رسانه ها را به خود جلب کند و هم واکنش مقامات جمهوری اسلامی را برانگیزد: شاهزاده ترکی الفیصل، فرزند پادشاه سابق عربستان سعودی و رئیس پیشین استخبارات این کشور.

درست است که ترکی الفیصل، رییس پیشین استخبارات سعودی است، اما او فرزند پادشاه پیشین عربستان و عضوی موثر و بانفوذ در خاندان سلطنتی این کشور هم هست. جایگاه و پیشینه ترکی الفیصل به ویژه در متن روابط بسیار متشنج جمهوری اسلامی ایران با شماری از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و در رأس آنان عربستان سعودی اهمیتی دوچندان به نفس حضور و سخنرانی او در نشست یکی از اصلی ترین نیروهای مخالف جمهوری اسلامی می بخشد.

تندی لحن رئیس سابق سازمان اطلاعات و امنیت عربستان سعودی در مقابله با جمهوری اسلامی و رهبران پیشین و کنونی آن و صراحت او در تأکید بر ضرورت براندازی نظام سیاسی مستقر در ایران، هنگامی که دو کشور فاقد مناسبات سیاسی با یکدیگرند، جایی برای تفسیر و تاویل این اقدام او باقی نمی گذارد.

جمهوری اسلامی ایران هم، در درک این پیام تعلل نکرده و هم حضور و هم سخنان ترکی الفیصل را نه مواضع شخصی او، بلکه مواضع رسمی عربستان سعودی در دشمنی با خود قلمداد و آن را محکوم کرده است. اظهارات سخنگوی سپاه پاسداران و منبعی آگاه در وزارت امور خارجه ایران در واکنش به سخنرانی ترکی الفیصل به احتمال بسیار تنها سرآغاز رشته ای از واکنش های تند خواهد بود و هر دریچه و روزنه محتمل برای بهبود روابط دو کشور در آینده قابل پیش بینی را خواهد بست.

تردیدی نیست که حضور و سخنرانی ترکی الفیصل در نشست سازمان مجاهدین خلق ایران، به معنای رسمیت یافتن مناسبات و مراودات سازمان و دولت سعودی به حساب خواهد آمد.

اما چرا عربستان سعودی، که در تمامی سال های گذشته با وجود همه تنش هایش با جمهوری اسلامی در همکاری و همراهی با سازمان مجاهدین خلق احتیاط می کرد، اکنون بی مهابا، دست رئیس سابق سازمان اطلاعات و امنیت خود را چنان باز می گذارد که در این نشست حاضر شود و با تندترین لحن ممکن از ضرورت سرنگونی نظام حاکم بر ایران سخن بگوید؟

از زمان روی کار آمدن پادشاه جدید عربستان سعودی و تیم نزدیک به او، همه اتفاقات بر شدت تیرگی روابط ایران و عربستان افزوده است. همزمان با در پیش گرفته شدن رویکردی سرسختانه تر در قبال ایران در ریاض، رهبران جمهوری اسلامی از جمله آیت الله خامنه ای و فرماندهان سپاه بر تندی لحن خود در قبال عربستان سعودی و متحدانش در منطقه افزوده اند.

اعدام شیخ نمر باقر النمر روحانی سرشناس شیعه در عربستان سعودی و حمله به سفارت این کشور در تهران، به قطع روابط دو کشور انجامید. تحولات جاری در یمن، عراق، سوریه و سرآخر دور تازه تهدیدهای رهبران ایران علیه حکومت بحرین، ظاهرا جایی برای پرده پوشی و احتیاط نزد رهبران عربستان سعودی باقی نگذاشته است.

در چنین شرایطی، حمایت آشکار و مستقیم از نیروی مخالفی که رهبران جمهوری اسلامی از همان آغاز استقرار نسبت به آن حساسیت فوق العاده ای نشان داده اند، پیامی است که تندی آن به خوبی در تهران احساس خواهد شد و ناگزیر در واکنش ها و مناسبات و تحولات منطقه ای بازتاب خواهد یافت.

از سوی دیگری، سازمان مجاهدین خلق نیز که در سال های اخیر و به دنبال از دست دادن پایگاه اصلی خود در عراق در کمپ اشرف به طور فزاینده ای تحت فشار بوده است، دلیلی نمی بیند که از این همکاری علنی و صدور چنین پیامی به تهران استقبال نکند.

هدف اصلی و اولویت غیرقابل جایگزین سازمان مجاهدین خلق ایران، برانداختن حکومت جمهوری اسلامی است. استقرار در خاک عراق، هنگام جنگ این کشور علیه ایران، به روشنی ثابت کرد که این سازمان تا کجا حاضر است برای دستیابی به هدف خود هزینه بپردازد. به همین دلیل، برای این سازمان، به ویژه در شرایط کنونی داشتن متحد یا یاریگری علنی مانند عربستان سعودی، رخدادی مثبت به حساب خواهد آمد.

‚مرحوم مسعود رجوی’؟

فارغ از لحن به شدت تند و ستیزه جویانه ترکی الفیصل در قبال رهبران جمهوری اسلامی، بخش دیگری از سخنان او نیز مورد توجه قرار گرفته است.

آقای فیصل زمانی که قصد داشت خطاب به مریم رجوی سخن بگوید و اقدامات او و همسرش مسعود رجوی را بستاید، از آقای رجوی با عنوان مرحوم یاد کرد، و پس از آنکه به دلیل تشویق حضار ناگزیر شد جمله اش را تکرار کند، مجددا از „مرحوم مسعود رجوی“ سخن گفت.

در آن زمان، نه مریم رجوی به عنوان مخاطب او و نه حاضران در نشست، واکنشی نشان ندادند. با این حال در متون منتشر شده از ترکی الفیصل در رسانه های نزدیک به سازمان مجاهدین خلق، کلمه مرحوم حذف شده است و حتی شاهین قبادی، سخنگوی سازمان مجاهدین خلق، در واکنشی به رادیو فردا با استناد به گزارش های منتشر شده در روزنامه الشرق الاوسط و دو منبع عربی دیگر، گفته که از سخنان ترکی الفیصل سوء تعبیر و نتیجه گیری نادرست شده است.

برخی منابع نزدیک به سازمان مجاهدین خلق ایران نیز در گفتگویی که با آنها داشتم، بر زنده بودن رهبر سازمان خود تاکید کردند و اظهارات رئیس پیشین سازمان اطلاعات و امنیت عربستان سعودی را اشتباه خواندند.

مسعود رجوی از زمان سقوط صدام حسین در عراق، در مکانی نامعلوم به سر می برد. با این همه، او در سال های اخیر به طور پیوسته از طریق پیام های صوتی و تصویری با اعضای سازمان و هوادارانش در تماس بوده است.

آخرین پیام صوتی مسعود رجوی حدود ۲۱ ماه پیش، در ۱۱ آبان ماه سال ۱۳۹۳ منتشر شده است. از آن هنگام تا کنون تنها پیام های مکتوبی از او منتشر شده است.

در چنین شرایطی به نظر می رسد که تردیدها در مورد سرنوشت مسعود رجوی تنها می تواند با ارسال پیام صوتی یا تصویری جدید و یا دیده شدن دوباره او برطرف شود.

اما حتی اگر چنین شود، باز این سوال همچنان مطرح خواهد بود که آیا کسی مانند رئیس پیشین سازمان اطلاعات و امنیت یک کشور، زمانی که می خواهد با یک نیروی مخالف صحبت کند، از وضعیت مرگ و زندگی رهبر آن مطلع نیست و به سادگی و به سهو می تواند مرتکب اشتباهی تا این حد خبرساز و غیرمنتظره شود؟